» آشنایی با کسایی مروزی شاعر ایرانی
آشنایی با کسایی مروزی شاعر ایرانی
حکیم ابوالحسن مجدالدین کسایی مروزی شاعر شیعی ایرانی در سده چهارم قمری بود. وی از شاعران بزرگ و نخستین ادبیات فارسی می باشد. او در روز چهارشنبه، بیست و هفتم شوال سال 341 در مرو پا به عرصه وجود نهاد.کسایی مروزی هم دوره فردوسی بود.در بین شعرای هم عصر رودکى» نام وى ابوالحسن على بن محمد بیان شده است و گفته شده که او تا چند سال بعد از ۴۱۹ حیات داشته است.
کسایی در اواخر دوره سامانیان و اوایل عصر غزنویان زندگی می کرد. او در آغاز مدح حاکمان را می گفت اما در انتهای عمرش پشیمان و نادم گشت و این کار را ترک گفت.از او اشعار زیادی به جا نمانده است. اشعار وی در آثاری مثل لغت فرس اسدی طوسی، لبابالالباب، فرهنگ رشیدی و غیره آمده است
پژوهشگران درباره دلیل شهرت و تخلص او به کسایی به مذهب وی و حدیث کساء اشاره می کنند. او اولین مدیحه گو و مرثیه سرای خاندان پیامبر (ص) در ادبیات فارسی است. او امیر المومنین را در اشعارش مدح کرده است و اولین شاعری است که به واقعه عظیم غدیر پرداخته است. همچنین اولین سوگنامه عاشورایی ادبیات فارسی از آن اوست.
دیوان کسایی تا نیمه سده ششم وجود داشته و مشهور بوده، اما بعدها از بین رفته است. از اشعار وی دو قصیده، چهار غزل و 25 قطعه چند بیتی مانده است که روی هم رفته سیصد بیت هم نمی شود. درباره محتوای اشعار کسایی ، آنهایی که دیوان اشعارش را دیده اند ، نظرات قابل توجهی دارند. عوفی می گوید اکثر اشعار او در باب زهد و وعظ و درباره مناقب اهل بیت پیامبر (ص) است و در جایی دیگر می نویسد تمام دیوان وی، مدایح و مناقب پیامبر (ص) و خاندان ایشان را شامل می شود.
همین اندک اشعاری که از او به روزگار ما رسیده، بیانگر قدرت و توانایی او در سرودن شعر است. اشعار وی حکایت از وسعت فکر و فصاحت و توانایی او در تصویر سازی می کند.او بر قرآن و حدیث مسلط است و نسبت به ظلمها و ستمهایی که برخاندان پیامبر (ص) رفته غمگین و آزرده خاطر است و از دشمنانشان بیزاری می جوید.
بخشی از سوگنامه عاشورایی کسایی مروزی
باد صبا درآمد، فردوس گشت صحرا/آراست بوستان را نیسان به فرش دیبا
میراث مصطفی را فرزند مرتضی را/مقتول کربلا را تازه کنم تولّا
آن پنج ماهه کودک باری چه کرد ویحک!/کز پای تا به تارک مجروح شد مفاجا
پاکیزه آل یاسین، گمراه و زار و مسکین/وان کینههای پیشین آن روز گشته پیدا
آن زینب غریوان اندر میان دیوان/آل زیاد و مروان نظّاره گشته عمدا
شعر کسایی مروزی در ستایش امیرالمؤمنین علی(ع):
مدحت کن و بستای کسی را که پیمبر
بستود و ثنا کرد و بدو داد همه کار
آن کیست بدین حال و که بودهست و که باشد
جز شیر خداوندِ جهان، حیدر کرار؟
این دین هدی را بهمَثَل دایرهای دان
پیغمبر ما مرکز و حیدر خطِ پرگار
علم همه عالم به علی داد پیمبر
چون ابر بهاری که دهد سیل به گلزار